O Autorze
Kontakt
Linki
Opis skrótów

Raciborski M[arian]

Przyczynek do flory retyckiej (...)

start » drzewo katalogowe druki polskie » botanika » fitopaleontologia
Racityt1
raciborski1lit2
TYTUŁ:
Przyczynek do flory retyckiej Polski
PODTYTUŁ:
Rzecz przedstawiona na posiedzeniu Wydz. mat.-przyr. z 20 grudnia 1891 r.
AUTOR:
Raciborski M[arian]
TŁUMACZ/REDAKTOR:
WYDANIE:
MIEJSCE WYDANIA:
Kraków
DRUKARZ/WYDAWCA:
Drukarnia Uniwersytetu Jagiellońskiego / Nakładem Akademii Umiejętności
DATA WYDANIA:
1892
ILOŚĆ TOMÓW:
ILOŚĆ STRON:
16
ILUSTRACJE/TYPOGRAFIA:
tabl. ryc. poza tekstem 1 (litografia, rozkł.: 25,5 cm. X 48 cm.)
FORMAT:
26 cm.
OPRAWA:
brosz. wyd.
STAN ZACHOWANIA:
b. dobry
UWAGI:
 

O AUTORZE / KOMENTARZ:


Powyższa praca Mariana Raciborskiego (1863-1917) zawiera opis systematyczny nowych dla flory retyckiej Polski gatunków, odnalezionych przez autora w materiale kopalnym z okolic Ostrowca, zebranym przez S. Stobieckiego. Jest ona efektem zainteresowań autora paleobotaniką, którą zaczął zajmować się bardzo wcześnie, bo już w 1883 r. W ciągu kolejnych lat został uznanym specjalistą od flory triasu, jury i permokarbonu, a jego publikacje z zakresu paleobotaniki (łącznie 25) odbijały się szerokim echem w literaturze naukowj. Rok wydania Przyczynku do flory retyckiej Polski (1892) był dla Raciborskiego niezwykle ważny z tego powodu, że - zwiedziwszy liczne muzea zagraniczne - ukończył w Monasterze w Westfalii przeszło 300-stronicowy rękopis pierwszej syntetyczne pracy poświęconej paleobotanice Polski, pt. Flora kopalna Polski. Praca była zwieńczeniem 10-letnich żmudnych badań uczonego nad odtworzeniem roślinności Polski od najstarszych epok aż po erę współczesną. Niestety - sam Raciborski wycofał ją z druku celem wprowadzenia kolejnych uzupełnień, których nigdy już nie dokonał. Praca pozostała w rękopisie i nigdy nie została wydana.

Postać Raciborskiego jako naukowca i pedagoga została barwnie przedstawiona przez jednego z jego uczniów - późniejszego botanika-fitofizjografa Władysława Szafera.

Szafer, podkreślając szczególne zdolności Raciborskiego do wyciągania śmiałych wniosków i stawiania wartościowych hipotez, przywołuje jedną z jego wczesnych, jeszcze studenckich prac pt. "Odmiana teratologiczna Lamium alba", opublikowaną w 1888 r. w "Rozprawach Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego Akademii Umiejetności".
W dziełku tym 21-letni wówczas Raciborski, przeprowadziwszy wcześniej gruntowne badania niezwykłych okazów jasnoty białej (Lamium alba) o powojonej liczbie wszystkich organów - znalezione notabene tuz przy murze Collegium Maius - doszedł do zdumiewających śmiałością wniosków: (1) odmiana teratologiczna, powstała wskutek nagłych zboczeń, może okazać się trwała przez długi okres u danego osobnika, (2) odmiany teratologiczne, których przyczyn powstawania należy szukać w właściwościach wewnętrznych rośliny, mogą powstawać w różnych punktach kuli ziemskiej, (3) studia teratologiczne mogą dać doniosłe wyniki w studiach nad powstawaniem gatunków.
Szafer tak podsumowuje wyniki młodego badacza: "Jeżeli w tych wnioskach słowo "teratologia" zastąpimy późniejszym o lat piętnaście słowem de Vriesa "mutacja", stwierdzimy tą zdumiewającą prawdę, że 21-letni polski botanik (...) był odkrywcą wielkiej i nowej w nauce prawdy o powstawaniu gatunków drogą "znacznych zbocze?" dziedzicznych, czyli mutacji. Wielka i niepowetowana szkoda, że praca (...) uszła zupełnie uwagi współczesnych biologów polskich i obcych." (Szafer [1964] s. 23).  

© 2024 HistoriaNaturalis.pl   »   Strona Główna - O Autorze - Kontakt - Linki
b.a.bez autora
b.m.bez miejsca wydania
b.r.bez roku wydania
b.w.bez wydawcy
bibl.bibliografia
bibliot.biblioteka/-teczny
brosz.broszura
ded.dedykacja
egz.egzemplarz
ilustr.ilustracja
introlig.introligator/-atorski
k.karta
k.przedtyt.karta przedtytułowa
k.tyt.karta tytułowa
kolor.kolorowany
marm.marmoryzowany
nlb.nieliczbowany
opr.oprawa
pap.papier
perg.pergamin
pł.płótno
p.-p.passe-partout
ppł.półpłótno
psk.półskórek
red.redaktor/-akcja
rozkł.rozkładany/-adane
ryc.rycina/-y
rys.rysunek/-ował
ryt.rytował
s.strona/-y
sygn.sygnował/sygnatura
t.tom
tab.tabela
tabl.tablica
tłocz.tłoczony
tłum.tłumacz/-aczył
wol.wolumin/-y
wyd.wydał/-anie/-awniczy
włas.własnościowy
złoc.złocony/-enie
[ ]informacja spoza podstawowego źródła danych